Cubic Cosmic City

De praktijk van CCC ontwikkelde zich in een tijd dat kunstinstituten en biënnales ter discussie kwamen te staan door een vraag naar democratisering van de kunst en een interdisciplinaire blik. In het revolutionaire jaar 1968, gekenmerkt door de studentenprotesten in Parijs, de Praagse Lente onder leiding van Alexander Dubček en de Black Power groet van Tommie Smith en John Calos op de Olympische Spelen, werd besloten dat het thema van de biënnale van Venetië van 1970 ‘de democratisering van kunst’ zou worden. Nederland had in 1966 al haar paviljoen geboden aan de kunstenaar Constant (1920 – 2005) die daar zijn New Babylon had getoond, een model voor de manier waarop een nieuwe wereld ingericht kan worden waarin plaats is voor de spelende mens, creatief, vrij van werk en vrij van grenzen. Voor de editie 1970 met de roep om democratisering werden Slothouber en Graatsma geselecteerd.

“Bij alles wat we deden stond de maatschappelijke betekenis voorop. We stonden in dienst van de samenleving. [...] Voor ons destijds was het vanzelfsprekend.”

De hoofdtentoonstelling van de biënnale 1970 stond in het teken van het activeren van de bezoekers, kunst zonder categorieën en er werden voor het eerst computer gebaseerde werken vertoond. De eerste ‘computer art show’ op de biënnale moet worden opgevat als een middel om het publiek in de context van een gedemocratiseerde kunst te betrekken.

In Nederland werden de eerste met computers gegenereerde werken rond 1970 gemaakt. In dat jaar liet Peter Struycken een computer alle denkbare ruimtelijke combinaties van enkele basisstructuren uitrekenen, zoals witte en zwarte vierkanten. Vooruitstrevende Nederlandse galeries en musea die zich met computerkunst bezighielden waren Swart (o.a. gerund door Peter Struycken), Multi Art Points, het Stedelijk Museum in Amsterdam, Kunstcentrum Badhuis in Gorinchem, Galerie de Mangelgang in Groningen en Museum Boijmans-Van Beuningen in Rotterdam. In 1971, een jaar na hun deelname aan de biënnale van Venetië, toonde CCC met de computer gegenereerde technische tekeningen van gestapelde kubussen in de tentoonstelling Computergrafiek 1 (22 January - 11 February 1971) in galerie De Mangelgang.

CCC zag in hoe zij met behulp van de computer hun visionaire ontwerp met behulp van digitale technologie verder konden ontwikkelen en vormgeven. Een jaar na de tentoonstelling Computergrafiek 1 publiceerden zij de Mangelgang editie Cubic Cosmic City, een symmetrische, bolvormige stad, bestaande uit duizenden kubussen. Waar Constant door de toenemende automatisering vrijheid voor de mens voor zijn versie van een nieuwe stad en samenleving vormgeeft in New Babylon, zette CCC technologie in voor het vormgeven van hun sociale engagement. Cubic Cosmic City is daarmee een belangrijk en historisch relevant werk waarin de visionairs van CCC een iconisch beeld hebben neergezet van hun gedemocratiseerde stad.